کال مارجین چیست؟ فرمول محاسبه کال مارجین در فارکس

شاید تا به حال تجربه کرده باشید که در اوج یک معامله جذاب در بازار فارکس، ناگهان پیامی از بروکرتان دریافت کنید که نشان می‌دهد سرمایه شما برای ادامه مسیر کافی نیست. یا شاید اصطلاح کال مارجین را شنیده‌اید و کنجکاو هستید بدانید این پدیده دقیقاً چه معنایی برای معاملات شما دارد. آشنایی با این اصطلاحات مهم بازار فارکس، برای هر تریدری ضروری است.

بسیاری از معامله‌گران، به‌ویژه آنهایی که تازه وارد این بازار شده‌اند، ممکن است بدون آگاهی کامل از سازوکار مارجین و پیامدهای آن، ناخواسته با وضعیت ناخوشایند کال مارجین در فارکس مواجه شوند. در ادامه به شما خواهیم گفت که کال مارجین چیست، چرا اتفاق می‌افتد، چگونه از آن مطلع شوید، و مهمتر از همه، چطور از آن پیشگیری کنید. همچنین، فرمول محاسبه کال مارجین در فارکس را بررسی خواهیم کرد. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

کال مارجین چیست؟

برای درک مفهوم مارجین کال، ابتدا باید با واژه “مارجین” آشنا شویم. در معاملات فارکس، شما معمولاً با استفاده از اهرم (Leverage) معامله می‌کنید. اهرم به شما اجازه می‌دهد تا با سرمایه کمتر، پوزیشن‌های معاملاتی بزرگتری را باز کنید. اما در ازای این امکان، بروکر (کارگزار) شما مبلغی را از حسابتان به عنوان “ضمانت” یا “وثیقه” برای هر معامله باز نگه می‌دارد. به این مبلغ بلوکه شده، مارجین مورد نیاز (Required Margin) یا مارجین استفاده شده (Used Margin) می‌گویند. این مبلغ، پولی نیست که از دست داده‌اید، بلکه فقط برای حفظ پوزیشن‌های شما نزد بروکر نگه داشته شده است.

حالا، کال مارجین (Call Margin) به زبان ساده، یک اخطار جدی و ضروری از سوی بروکر شماست! این اخطار زمانی به شما ارسال می‌شود که ضررهای شناور (Floating Losses) پوزیشن‌های باز شما در حال افزایش است و در نتیجه، موجودی قابل استفاده حسابتان برای پوشش این ضررها و حفظ پوزیشن‌های باز، به سطح بسیار پایین کاهش یافته است. به عبارت دیگر، پول آزادی که برای حمایت از معاملاتتان نیاز دارید، کم کم به اتمام می‌رسد. این اخطار به شما می‌گوید که: “هشدار! پول کافی برای پشتیبانی از معاملاتتان باقی نمانده. یا باید پول بیشتری واریز کنید، یا باید بخشی از معاملات ضررده را ببندید تا وضعیت حساب بهبود یابد.” بهترین راه‌ها برای جلوگیری از این وضعیت خطرناک،‌ استفاده از ربات ترید اتوماتیک است تا معاملات را با اطلاعات و تحلیل دقیق‌تر باز کند و احتمال کار مارجین شدن را به صفر برساند.

چرا بروکر این اخطار را می‌دهد؟ هدف اصلی بروکر از صدور مارجین کال، محافظت از خودش در برابر ضررهای احتمالی و همچنین محافظت از سرمایه شماست. بروکر نمی‌خواهد شما بیشتر از پولی که در حسابتان دارید، ضرر کنید و بدهکار شوید. اگر شما به این اخطار بی‌توجهی کنید و ضررهای شما باز هم افزایش یابد، بروکر به ناچار و برای جلوگیری از ضررهای بیشتر (هم برای شما و هم برای خودش)، به صورت خودکار و بدون اجازه شما، بخشی یا تمام پوزیشن‌های بازتان را می‌بندد.

این عمل استاپ اوت (Stop Out) نام دارد. این اتفاق می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد، زیرا ممکن است معاملات شما در لحظه‌ای که امید به بازگشت بازار دارید، بسته شوند و ضرر شما نهایی گردد. بنابراین، درک عمیق اینکه کال مارجین چیست و جدی گرفتن آن برای هر تریدری حیاتی است.

چرا در فارکس کال مارجین می‌شویم؟

حالا که متوجه شدیم کال مارجین چیست،‌ باید بدانیم که چرا این اتفاق می‌افتد. دلایل متعددی می‌تواند منجر به وضعیت کال مارجین در فارکس شود. شناسایی این دلایل برای جلوگیری از تکرار این تجربه ناخوشایند بسیار مهم است:

• مدیریت ریسک نامناسب و حجم معاملات بالا: این شایع‌ترین دلیل کال مارجین شدن است. بسیاری از تریدرها، به خصوص کسانی که تازه وارد بازار شده‌اند، با هیجان و طمع سودهای کلان، اقدام به باز کردن پوزیشن‌هایی با حجم بسیار بالا (لات‌های زیاد) نسبت به سرمایه موجود در حساب خود می‌کنند. فرض کنید شما ۱۰۰۰ دلار سرمایه دارید و با اهرم ۱:۵۰۰ یک پوزیشن خرید (Buy) با حجم ۱ لات استاندارد (۱۰۰,۰۰۰ واحد) در جفت ارز EUR/USD باز می‌کنید. اگر بازار فقط ۵۰ پیپ (pip) برخلاف جهت پیش‌بینی شما حرکت کند، یعنی EUR/USD افت کند، شما ۵۰۰ دلار ضرر می‌کنید (هر پیپ حرکت در ۱ لات EUR/USD حدود ۱۰ دلار ارزش دارد). این ضرر، نیمی از سرمایه اولیه شما را از بین می‌برد و حساب شما را به سرعت به سمت مارجین کال سوق می‌دهد. اگر از حد ضرر (Stop Loss) هم استفاده نکنید یا آن را در نقطه‌ای بسیار دور قرار دهید، این مشکل تشدید شده و خطر از دست دادن کل سرمایه بالا می‌رود.
• نوسانات شدید و غیرمنتظره بازار: بازارهای مالی، به ویژه فارکس، ذاتاً نوسانی هستند. گاهی اوقات، رویدادهای غیرمنتظره مانند انتشار ناگهانی اخبار اقتصادی مهم (مثلاً گزارش‌های اشتغال آمریکا)، رویدادهای سیاسی بزرگ (مثل انتخابات یا جنگ‌ها) یا بلایای طبیعی، می‌توانند باعث نوسانات بسیار شدید و ناگهانی قیمت‌ها شوند. اگر به خوبی ندانید که کال مارجین چیست و معاملات شما در جهت مخالف این حرکت ناگهانی باشند، ضررهای شناور شما به قدری افزایش می‌یابد که ممکن است قبل از هر واکنشی، به وضعیت کال مارجین برسید.
• استفاده بیش از حد از اهرم (Leverage): اهرم ابزاری قدرتمند است که می‌تواند سود شما را چند برابر کند، اما مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند و ریسک ضرر را نیز به شدت افزایش می‌دهد. استفاده از اهرم‌های بالا بدون اینکه مدیریت ریسک را بلد باشید، مثل راه رفتن روی لبه تیغ است. با کوچکترین تغییر قیمت در بازار، حساب شما سریعاً با کمبود مارجین مواجه شده و احتمال کال مارجین شدن در فارکس افزایش پیدا می‌کند.
• نادیده گرفتن زیان‌های شناور و عدم بستن پوزیشن‌های ضررده: بسیاری از تریدرها تمایل دارند پوزیشن‌هایی را که در حال ضرر هستند، به امید بازگشت بازار و جبران ضرر، برای مدت طولانی باز نگه دارند. این رویکرد می‌تواند بسیار خطرناک باشد. هر چقدر ضررهای باز شما بیشتر شود، پول آزاد کمتری برایتان می‌ماند و خطر کال مارجین شدن بیشتر می‌شود.
• عدم آگاهی از قوانین مارجین بروکر: هر بروکر قوانین و سطوح مارجین مخصوص به خود را دارد. برخی از بروکرها ممکن است سطح مارجین کال و استاپ اوت متفاوتی داشته باشند. عدم اطلاع از این قوانین می‌تواند منجر به غافلگیری و کال مارجین شدن ناخواسته شود.

چگونه از وضعیت کال مارجین باخبر شویم؟

زمانی که حساب شما به وضعیت کال مارجین نزدیک می‌شود یا در آن قرار می‌گیرد، بروکر شما از طریق روش‌های مختلفی به شما اطلاع‌رسانی خواهد کرد. این اخطارها باید جدی گرفته شوند:

• ایمیل و پیامک: این رایج‌ترین و فوری‌ترین روش اطلاع‌رسانی است. بروکر معمولاً یک ایمیل یا پیامک (یا هر دو) حاوی اطلاعاتی در مورد وضعیت مارجین حساب شما و درخواست برای واریز وجه بیشتر یا بستن پوزیشن‌ها به شما ارسال می‌کند.
• اخطار در پلتفرم معاملاتی (مثل متاتریدر): بسیاری از پلتفرم‌های معاملاتی، اخطارهای بصری یا صوتی را برای نمایش وضعیت مارجین در حساب شما ارائه می‌دهند. برای مثال در متاتریدر، می‌توانید در بخش “Trade” یا “Terminal”، وضعیت خطوط “Equity” (سرمایه کل) و “Margin” (مارجین بلوکه شده) را ببینید. اگر خط Equity به خط Margin نزدیک شود یا از آن پایین‌تر بیاید، ممکن است اخطارهای قرمزرنگ یا تغییر رنگ نشانگرها را مشاهده کنید که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی مارجین است. برخی پلتفرم‌ها حتی اخطارهای صوتی نیز پخش می‌کنند.
• تغییر وضعیت حساب در پنل کاربری: در پنل کاربری حساب شما در وب‌سایت بروکر، معمولاً بخشی برای نمایش وضعیت لحظه‌ای مارجین و جزئیات حساب وجود دارد. با مشاهده منظم این بخش می‌توانید از نزدیک شدن به وضعیت مارجین کال آگاه شوید. این بخش معمولاً شامل اطلاعاتی مانند “Margin Level %” است که با کاهش آن، خطر افزایش می‌یابد.

روش جلوگیری از کال مارجین شدن

جلوگیری از کال مارجین شدن نیازمند رویکردی منظم، انضباطی و مدیریت ریسک قوی است. با درک عمیق اینکه کال ارجین چیست و با رعایت اصول زیر، می‌توانید از این وضعیت ناخوشایند دوری کنید:

مدیریت سرمایه و ریسک

• تعیین درصد ریسک مشخص برای هر معامله: این یکی از مهمترین اصول است. هرگز نباید بیش از ۱ تا ۲ درصد از کل سرمایه خود را در یک معامله واحد ریسک کنید. برای مثال اگر شما ۱۰,۰۰۰ دلار سرمایه دارید، حداکثر ضرری که در یک معامله حاضر به پذیرش آن هستید، نباید بیشتر از ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار باشد. با این روش، حتی اگر ۱۰ معامله پشت سر هم ضرر کنید، باز هم ۸۰-۹۰ درصد از سرمایه اولیه شما باقی می‌ماند و از رسیدن به کال مارجین جلوگیری می‌شود.
• استفاده از استاپ لاس (Stop Loss): همیشه برای هر معامله‌ای که باز می‌کنید، یک حد ضرر (Stop Loss) تعیین کنید. استاپ لاس ابزاری حیاتی برای محدود کردن زیان‌ها در صورتی است که بازار برخلاف جهت انتظار شما حرکت کند. بنابراین پس از اینکه متوجه شدید کال مارجین چیست،‌ خوب است بدانید که هرگز نباید بدون استاپ لاس معامله نکنید.
• حجم معاملات منطقی: متناسب با سرمایه خود و اهرم انتخابی، حجم معاملات را به گونه‌ای انتخاب کنید که در صورت چندین معامله ضررده پشت سر هم، تمام سرمایه شما از بین نرود و به وضعیت کال مارجین شدن نزدیک نشوید.

استفاده هوشمندانه از اهرم (Leverage)

• انتخاب اهرم مناسب: اهرم بالا به شما امکان می‌دهد با سرمایه کمتری، معاملات با حجم بزرگتری را باز کنید، اما ریسک ضرر را نیز به شدت افزایش می‌دهد. برای شروع، از اهرم‌های پایین‌تر (مانند ۱:۱۰۰ یا ۱:۵۰) استفاده کنید و تنها پس از کسب تجربه کافی و درک کامل مدیریت ریسک و اینکه کال مارجین چیست، اهرم خود را به تدریج افزایش دهید.
• آگاهی از مارجین مورد نیاز (Margin Requirement): قبل از باز کردن هر معامله، از میزان مارجین مورد نیاز برای آن پوزیشن آگاه شوید و مطمئن شوید که موجودی آزاد کافی در حساب خود دارید.

درک و نظارت بر سطوح مارجین

• سطح مارجین (Margin Level): این نسبت بسیار مهم است و به شما نشان می‌دهد که چه مقدار از سرمایه شما به عنوان مارجین آزاد در دسترس است. هرچه این عدد پایین‌تر بیاید، خطر کال مارجین شدن بیشتر می‌شود.
  نظارت مداوم بر حساب: به طور منظم وضعیت حساب خود را در پلتفرم معاملاتی یا پنل کاربری بروکر خود بررسی کنید تا از وضعیت مارجین خود آگاه باشید. در صورت مشاهده کاهش قابل توجه در سطح مارجین، قبل از اینکه وضعیت بحرانی شود، اقدامات لازم را انجام دهید.

آموزش مداوم و روانشناسی معاملات

• عدم ورود به معاملات هیجانی: تصمیمات معاملاتی خود را بر اساس تحلیل منطقی و برنامه‌ریزی قبلی بگیرید، نه احساسات و هیجانات بازار. طمع و ترس، از عوامل اصلی از دست دادن سرمایه هستند.
• پذیرش ضرر: باید به خوبی درک کنید که ضرر بخشی جدایی‌ناپذیر از معامله‌گری است و پذیرش ضررهای کوچک، می‌تواند از ضررهای بزرگ و کال مارجین شدن جلوگیری کند. هیچ تریدری نیست که همیشه سود کند؛ تریدر موفق کسی است که ضررهایش را مدیریت می‌کند.

فرمول محاسبه کال مارجین در فارکس

برای اینکه بتوانیم به طور دقیق بفهمیم چه زمانی کال مارجین می‌شویم و چگونه از آن جلوگیری کنیم، لازم است کامل بدانیم که کال مارجین چیست و با مفاهیم و فرمول‌های مرتبط با مارجین آشنا باشیم. سپس می‌توانیم از فرمول محاسبه مارجین کال برای آمادگی بیشتر در برابر این وضعیت استفاده کنیم.

سطح مارجین (Margin Level) حساب شما، مهم‌ترین شاخص برای پیش‌بینی و درک وضعیت کال مارجین است. این فرمول نسبت سرمایه (Equity) حساب شما را به مارجین مورد نیاز (Used Margin) پوزیشن‌های بازتان نشان می‌دهد، که به صورت درصدی بیان می‌شود:

سطح مارجین (Margin Level)=( مارجین مورد نیاز (Used Margin) / سرمایه (Equity) ) ×100%

محاسبه کال مارجین در فارکس (نحوه فعال شدن اخطار)

بروکرها معمولاً یک سطح مشخص را برای اخطار مارجین کال تعیین می‌کنند. این سطح معمولاً ۱۰۰٪ است، اما می‌تواند متفاوت باشد.
اخطار کال مارجین: شما زمانی اخطار کال مارجین را دریافت می‌کنید که سطح مارجین شما به سطح کال مارجین بروکر (مثلاً ۱۰۰٪) برسد یا از آن پایین‌تر بیاید. برای مثال، اگر سرمایه (Equity) شما به دلیل ضررهای شناور، به اندازه‌ای کاهش یابد که تقریباً برابر با “مارجین مورد نیاز” شما شود (مثلاً هر دو ۱۰۰۰ دلار باشند)، سطح مارجین شما ۱۰۰٪ خواهد شد و اخطار کال مارجین را دریافت می‌کنید.

پس از اخطار کال مارجین، بروکر یک سطح دیگری را به نام “سطح استاپ اوت” (Stop Out Level) تعیین می‌کند که معمولاً پایین‌تر از سطح کال مارجین است (مثلاً ۳۰٪ یا ۵۰٪). اگر سطح مارجین شما به این سطح (مثلاً ۳۰٪) برسد یا از آن پایین‌تر بیاید، بروکر به صورت خودکار و بدون اطلاع قبلی، پوزیشن‌های شما را می‌بندد تا از زیان بیشتر جلوگیری کند.

نحوه خروج از وضعیت کال مارجین

اگر در معرض کال مارجین شدن قرار گرفتید، می‌توانید با انجام اقدامات زیر، از این وضعیت خارج شوید و حساب خود را نجات دهید:

• واریز وجه به حساب (Depositing Funds): این ساده‌ترین، سریع‌ترین و معمولاً امن‌ترین راه برای خروج از وضعیت مارجین کال است. با واریز پول جدید به حساب معاملاتی خود، بالانس و در نتیجه سرمایه (Equity) شما افزایش می‌یابد. این افزایش در Equity، منجر به افزایش چشمگیر سطح مارجین (Margin Level) شما می‌شود و حساب شما را از منطقه خطر دور می‌کند.
• بستن پوزیشن‌های ضررده (Closing Losing Positions): با بستن پوزیشن‌هایی که در حال ضرر هستند، شما ضررهای شناور (Floating Losses) خود را به ضررهای قطعی تبدیل می‌کنید. وقتی یک پوزیشن ضررده را می‌بندید، آن بخشی از “مارجین مورد نیاز” که برای آن پوزیشن بلوکه شده بود، آزاد می‌شود و به “مارجین آزاد” شما اضافه می‌گردد. این کار باعث می‌شود که “مارجین مورد نیاز کلی” شما کاهش یابد و سطح مارجین شما (Equity / Used Margin) بهبود یابد.
• کاهش حجم پوزیشن‌های باز (Reducing Position Size): اگر نمی‌خواهید تمام پوزیشن‌های ضررده را ببندید، می‌توانید حجم (لات) بخشی از پوزیشن‌های باز خود را کم کنید. با کاهش حجم یک پوزیشن، میزان “مارجین مورد نیاز” برای آن پوزیشن کاهش می‌یابد. این کار نیز منجر به کاهش کلی “مارجین مورد نیاز” حساب شما شده و به بهبود “سطح مارجین” کمک می‌کند.
• افزایش اهرم (فقط با آگاهی کامل و تحت شرایط خاص): این روش می‌تواند به صورت تئوری مارجین مورد نیاز را کاهش دهد، اما بسیار پرخطر است و تنها در صورتی باید مورد استفاده قرار گیرد که تریدر به طور کامل از ریسک‌های آن آگاه باشد و از اهرم‌های بسیار بالا استفاده نکند. این روش به طور کلی برای مدیریت کال مارجین توصیه نمی‌شود، چون ریسک معاملات آتی شما را به شدت افزایش می‌دهد.

سخن پایانی و پاسخ به سوال کال مارجین چیست

مارجین کال، یک مفهوم اساسی و حیاتی در دنیای معاملات فارکس است که درک آن برای هر تریدری، از مبتدی تا حرفه‌ای، ضروری است. آشنایی با اینکه کال مارجین چیست، دلایل وقوع آن، و نحوه جلوگیری و مدیریت آن، نه تنها شما را از ضررهای سنگین و ناگهانی نجات می‌دهد، بلکه به شما کمک می‌کند تا با اعتماد به نفس بیشتر و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر، مسیر خود را در بازار فارکس طی کنید. با استفاده از دانش و راهکارهایی که در مورد محاسبه کال مارجین در فارکس و مدیریت آن آموختید، می‌توانید تجربه معاملاتی خود را بهینه کرده و گام‌های مؤثرتری در جهت دستیابی به اهداف مالی خود بردارید. همیشه با دانش کافی و احتیاط لازم معامله کنید و هرگز بیش از آنچه توان از دست دادن آن را دارید، ریسک نکنید. موفقیت در فارکس، حاصل ترکیبی از دانش، تجربه و انضباط است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کال مارجین و ربات ترید اتوماتیک،‌فقط کافی‌ست فرم مشاوره زیر را پر کنید تا کارشناسان ما به سوالات شما پاسخ دهند.